باسمه تعالی
نور علوی
سرچشمه‌ی فیض بی کران است علی
تابنده ترین فروغ جان است علی
هر دل که ز نور مرتضی روشن شد
در روز جزا، در امان است علی
شرح و تفسیر رباعی "نور علوی"
مصرع اول: سرچشمه‌ی فیض بی‌کران است علی
شرح:
این مصرع بیانگر مقام والای حضرت علی (ع) به‌عنوان منبعی لایزال از فیض و برکت الهی است. واژه‌ی
"سرچشمه"نماد آغاز و منشأ است، و
"فیض بی‌کران"نشان‌دهنده‌ی گستردگی و بی‌پایانی الطاف و عنایات او است.
تفسیر عرفانی:
از دیدگاه عرفانی، حضرت علی (ع) مظهر اسم "ولی" و واسطه‌ی فیض الهی است. او حلقه‌ی اتصال بین مخلوقات و خالق، و مجرای جاری‌شدن نور حقیقت در دل‌های مشتاقان است. همان‌طور که آب سرچشمه، حیات می‌بخشد، وجود ایشان نیز سرچشمه‌ی حیات معنوی است.
مصرع دوم: تابنده‌ترین فروغ جان است علی
شرح:
این مصرع تأکیدی بر درخشندگی وجودی حضرت علی (ع) دارد.
"تابنده‌ترین"یعنی درخشنده‌ترین و برجسته‌ترین، و
"فروغ جان"به معنای نوری است که درون جان‌ها را روشن می‌کند.
تفسیر عرفانی:
در عرفان اسلامی، نور، نماد حقیقت و هدایت است. حضرت علی (ع) چون آینه‌ای، نور الهی را بازتاب می‌دهد و قلوب طالبان حقیقت را روشن می‌کند. او نه‌تنها یک شخصیت تاریخی، بلکه یک حقیقت جاودانه و نور هدایت در مسیر سلوک عرفانی است.
مصرع سوم: هر دل که ز نور مرتضی روشن شد
شرح:
این مصرع به اثرپذیری قلوب از نور ولایت اشاره دارد.
"دل"در ادبیات عرفانی جایگاه معرفت و عشق است، و
"نور مرتضی"همان نور حقیقت و هدایت است. هر دلی که از این نور بهره‌مند شود، به حقیقت راه می‌یابد.
تفسیر عرفانی:
در سیر و سلوک عرفانی، پذیرش ولایت حضرت علی (ع) به معنای گام‌نهادن در مسیر حقیقت است. نور او در دل‌ها تجلی می‌کند و آن‌ها را از تاریکی جهل و غفلت خارج می‌سازد. این روشنایی، همان بصیرت باطنی است که سالک را به مقام یقین می‌رساند.
مصرع چهارم: در روز جزا، در امان است علی
شرح:
این مصرع به مقام شفاعت حضرت علی (ع) در قیامت اشاره دارد. در روزی که همه نگران سرنوشت خود هستند، کسانی که پیرو نور ولایت او باشند، در امنیت خواهند بود.
تفسیر عرفانی:
در نگاه عرفانی،
"امان"یعنی رسیدن به مقام طمأنینه و رهایی از خوف و هراس. پیروی از حقیقت علوی، انسان را از سرگردانی در مسیر سلوک نجات می‌دهد و در قیامت نیز، این نور ولایت، او را از هول و هراس آن روز مصون می‌دارد. علی (ع) همچون کشتی نجات است که اهل ایمان را به ساحل آرامش می‌رساند.
جمع‌بندی کلی
این رباعی، تصویری عرفانی و الهی از حضرت علی (ع) ارائه می‌دهد که در آن، او سرچشمه‌ی فیض، نور هدایت، روشنگر قلوب و مایه‌ی نجات در قیامت است. از دیدگاه عرفان اسلامی، ولایت او راه رسیدن به حقیقت مطلق است و هر که در این مسیر گام نهد، به روشنایی و امنیت ابدی دست خواهد یافت.